Economic activity of Polish junior high school students and their learning outcomes

Stanisław Lachowski

Aktywność ekonomiczna polskich gimnazjalistów a ich efekty uczenia się

Słowa kluczowe: młodzież, praca młodzieży, osiągnięcia szkolne, edukacja.

Key words: youth, youth work, school achievements, education.

Streszczenie: Wyniki badań prowadzonych w krajach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego wskazują, że prace zarobkowe dzieci i młodzieży negatywnie wpływają na ich edukację, a często pozbawiają możliwości uczęszczania do szkoły. Celem niniejszego opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, czy istnieje związek pomiędzy podejmowaniem przez młodzież polską prac zarobkowych a osiąganymi wynikami w nauce szkolnej. Podstawą opracowania podjętej problematyki są badania ankietowe przeprowadzone w ramach grantu NCN (nr: UMO-2014/15/B/ HS6/03534) na grupie 4568 osób w wieku od 14 do 15 lat. Badana próba jest reprezentatywną wobec populacji młodzieży polskiej w tym wieku. Z przeprowadzonych analiz wynika, że młodzież wykonująca w roku szkolnym prace najemne oraz prace w ramach rodzinnej działalności gospodarczej osiągają niższe wyniki w nauce. Takiego związku nie stwierdzono w przypadku prowadzenia przez młodzież samodzielnej działalności gospodarczej, nawet przeciwnie, wykonywanie tych prac współwystępuje z uzyskiwaniem lepszych ocen szkolnych. Pozytywny związek z wynikami w nauce ma motywacja młodzieży do podejmowania pracy. Taką zależność stwierdzono w przypadku, gdy motywacją podjęcia tej pracy w rodzinnej firmie było poczucie obowiązku, a także gdy motywacją do prowadzenia samodzielnej działalności była chęć rozwoju.