Key competences for the future career development of generation Z and education

Kompetencje kluczowe w rozwoju przyszłej kariery zawodowej pokolenia Z a edukacja

DOI: 10.34866/155x-dn95

Katarzyna Jagielska
ORCID: 0000-0003-2031-3074

Słowa kluczowe: kompetencje przyszłości, pokolenie Z, rynek pracy, edukacja, kariery zawodowe.

Key words: competences of the future, generation Z, labour market, education, careers.

Streszczenie: Współczesnym rynkiem pracy rządzi niepewność i przypadkowość. Trudno przewidzieć, jak będzie zmieniało się zapotrzebowanie na pracowników poszczególnych branż i jakie kompetencje będą wymagane od pracowników. Obecne raporty wskazują na fakt, że tylko 10% osób wykonuje zawód, który nie ulegnie zmianie, 20% osób wykonuje zawód, który zniknie, natomiast 70% osób będzie musiało się przekwalifikować. Jedną z kompetencji przyszłości będzie zatem kompetencja uczenia się przez całe życie. Innymi kompetencjami będą umiejętność analizy danych, kreatywność, krytyczne myślenie, zarządzanie stresem i in. W niniejszym artykule przedstawiono przykład Katolickiego Liceum Montessori w Krakowie jako szkoły, której wypracowana koncepcja pracy przygotowuje uczniów do swobodnego funkcjonowania na rynku pracy. Badania zostały przeprowadzone w paradygmacie jakościowym. Wykorzystano metodę case study. Badanie zostało przeprowadzone w latach 2020–2022. Celem prowadzonych badań było rozpoznanie w jaki sposób metody pracy szkoły są powiązane z kształtowaniem kompetencji kluczowych niezbędnych na współczesnym rynku pracy. Główny problem badawczy koncentrował się wokół pytania: które z metod pracy stosowanych w szkole są najbardziej efektywne w kształtowaniu kompetencji niezbędnych na współczesnym rynku pracy? W analizie przedstawiono koncepcję pracy szkoły w odniesieniu do kształtowania kompetencji przyszłości.

Abstract: Today's labour market is governed by uncertainty and randomness. It is difficult to predict how the demand for workers in particular industries will change and what competences will be required of employees. Current reports indicate that only 10 per cent of people have an occupation that will not change, 20 per cent have an occupation that will disappear and 70 per cent will need to retrain. One of the competences of the future will therefore be the competence of lifelong learning. The ability to analyse data, creativity, critical thinking, stress management and others will also be necessary. This article presents the example of the Catholic Montessori Secondary School in Kraków which prepares students to function freely on the labour market. The research was conducted in a qualitative paradigm between 2020 and 2022. The case study method was used. The aim of the research was to identify whether the school's working methods are related to the development of key competences necessary in the contemporary labour market. The main research problem was centred around the question of which working methods used at the school are most effective in shaping those competences? The analysis presents the school's concept of work in relation to the formation of competences of the future.